มังงะกับการเจริญเติบโตของวัฒนธรรมอ่านในสังคมไทย

[Chigaru]

ในช่วงหลายสิบปีที่ล่วงเลยไป วัฒนธรรมการอ่านของคนไทยมีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างยิ่ง โดยยิ่งไปกว่านั้นในกรุ๊ปเยาวชนและวัยรุ่น ซึ่งหนึ่งในสิ่งสำคัญที่ช่วยปลูกฝังนิสัยรักการอ่านให้กับกลุ่มคนเหล่านี้ก็คือ มังงะ หรือการ์ตูนญี่ปุ่น มังงะกลายเป็นหนึ่งในตัวกลางที่เชื่อมโยงเด็กไทยไปสู่โลกของหนังสือ และในขณะเดียวกันก็ช่วยเหลือให้มีการปรับปรุงทางด้านจินตนาการ ภาษา รวมทั้งการคิดเชิงวิพากษ์
 
 มังงะในประเทศไทยเริ่มเข้ามาอย่างเอาจริงเอาจังในช่วงสมัย 80 และ 90 ผ่านนิตยสารการ์ตูนรายสัปดาห์แล้วก็สถานที่พิมพ์ที่ซื้อลิขสิทธิ์มาจากญี่ปุ่น มังงะเรื่องดังในสมัยนั้น อาทิเช่น ดราก้อนบอล เซเลอร์มูน หรือซามูไรร่อนเร่ ได้สร้างการปรากฏในตลาดหนังสือเด็กแล้วก็เยาวชนไทยอย่างกว้างขวาง จนถึงปัจจุบัน หลายเรื่องยังคงมีฐานแฟนคลับแน่นแฟ้น รวมทั้งมีการนำกลับมาพิมพ์ใหม่ในต้นแบบฉบับสะสมหรือฉบับดิจิทัล
 
 หนึ่งในเหตุผลที่มังงะสามารถแทรกซึมเข้าสู่สังคมไทยได้ดีคือ ความรู้ความเข้าใจสำหรับเพื่อการเล่าที่น่าติดตาม พร้อมทั้งภาพอธิบายที่งามและก็สื่ออารมณ์ก้าวหน้า มังงะหลายเรื่องมิได้เน้นแค่ความรื่นเริงใจเพียงแค่นั้น แม้กระนั้นยังแฝงไปด้วยบทเรียนชีวิต ข้อคิดเตือนใจด้านสังคม แล้วก็มุมมองต่อโลกที่หลากหลาย เป็นต้นว่า ความยุติธรรม ความกล้าหาญชาญชัย มิตรภาพ ความรัก หรือแม้กระทั้งข้อความสำคัญทางด้านจิตวิทยา
 
 ในทางของการพัฒนาความถนัด มังงะช่วยสนับสนุนความถนัดการอ่าน การเขียนจำ และก็การตีความหมายรายละเอียดได้อย่างมีคุณภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรุ๊ปเด็กที่อาจไม่ค่อยสนใจหนังสือเล่มครึ้มๆมังงะก็เลยเป็นตัวเลือกที่ช่วยกระตุ้นให้เด็กอยากเปิดอ่านหนังสือ แล้วก็ก่อให้เกิดการพัฒนาความถนัดการอ่านอย่างสม่ำเสมอ
 
 นอกจากนี้ มังงะยังช่วยเปิดโลกทัศน์ของนักอ่านให้กว้างขึ้น ผ่านการนำเสนอวัฒนธรรมญี่ปุ่นในทางมุมต่างๆทั้งยังเรื่องความเกี่ยวข้องในครอบครัว การเรียน การทำงาน หรือแม้แต่พิธีบูชารวมทั้งขนบประเพณีต่างๆซึ่งแม้ว่าจะเป็นวัฒนธรรมต่างประเทศ แต่ก็มีหลายมุมมองที่ใกล้เคียงหรือคล้ายกับวัฒนธรรมไทย ผู้อ่านจึงสามารถทำความเข้าใจและนำมาเทียบได้อย่างเป็นธรรมชาติ
 
 เมื่อเข้าสู่ยุคดิจิทัล การเข้าถึงมังงะก็ยิ่งง่ายขึ้น จากเดิมที่จะต้องซื้อเป็นเล่มหรือเช่าจากร้านการ์ตูน เดี๋ยวนี้มีเว็บและแอปพลิเคชันจำนวนมากที่ให้บริการมังงะทั้งแบบฟรีและก็แบบเสียตังค์ ทำให้ผู้อ่านสามารถติดตามเรื่องโปรดได้ทุกหนทุกแห่ง ความสะดวกนี้ยังมีผลให้ฐานผู้อ่านมังงะในไทยขยายตัวมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มวัยรุ่นยุคใหม่ที่คุ้นเคยกับการใช้เครื่องใช้ไม้สอยอิเล็กทรอนิกส์เสมอๆ
 
 การเจริญเติบโตของวัฒนธรรมมังงะในไทยยังสะท้อนให้มองเห็นผ่านการจัดงานอีเวนต์ต่างๆได้แก่ งานการ์ตูน งานคอสเพลย์ หรือเทศกาลวัฒนธรรมญี่ปุ่น ซึ่งมีการจัดขึ้นอย่างต่อเนื่องในหลายจังหวัดทั่วประเทศ กิจกรรมกลุ่มนี้ไม่เพียงแต่แสดงให้เห็นถึงความนิยมของมังงะเพียงแค่นั้น แต่ว่ายังเป็นหลักที่ให้คนที่ให้ความสนใจคล้ายกันได้มาพบปะสนทนาเปลี่ยนความเห็น สร้างโครงข่าย แล้วก็เกื้อหนุนการสร้างสรรค์ผลงานของตัวเอง
 
 ในด้านเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมมังงะในไทยก็เติบโตขึ้นโดยตลอด มีการว่าจ้างด้านการแปล การพิมพ์ การขาย รวมทั้งแม้กระทั่งการสร้างผลงานต้นฉบับโดยนักวาดไทยเองที่ได้รับอิทธิพลจากมังงะประเทศญี่ปุ่น ในตอนนี้เริ่มมีนักวาดไทยคนไม่ใช่น้อยซึ่งสามารถเผยแพร่ผลงานผ่านแพลตฟอร์มระดับนานาชาติ รวมทั้งได้รับการยินยอมรับจากผู้อ่านทั่วทั้งโลก
 
 สิ่งจำเป็นที่จะทำให้วัฒนธรรมการอ่านมังงะในไทยเติบโตอย่างยั่งยืนเป็น การช่วยสนับสนุนจากคนอ่านในด้านลิขสิทธิ์ การเลือกอ่านจากแหล่งที่ถูกต้อง การช่วยสนับสนุนผลงานของผู้เขียนรวมทั้งนักวาดผ่านวิถีทางที่เหมาะสม รวมไปถึงการช่วยสนับสนุนการเรียนรู้ผ่านมังงะในสถานศึกษา เพื่อเด็กและเยาวชนได้รับประโยชน์อย่างมากจากสื่อประเภทนี้
 
 มังงะไม่ได้เป็นเพียงแค่การ์ตูนที่อ่านเพื่อความสนุกสนาน แต่เป็นอุปกรณ์ที่ทรงพลังในการพัฒนาความชำนาญ ความริเริ่มคิดสร้างสรรค์ แล้วก็ความเข้าใจในวัฒนธรรมโลก แม้สังคมไทยสามารถใช้มังงะให้เกิดประโยชน์อย่างสร้างสรรค์ ก็จะสามารถปลูกฝังนิสัยรักการอ่านให้กับคนรุ่นหลัง และก็ยกระดับวัฒนธรรมการอ่านในประเทศได้อย่างยั่งยืน